فرش دست باف ایران؛ بیم و امیدها

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، جشنواره تخصصی فرش از دیروز آغاز شده است و تا 26 اردیبهشت از ساعت 15 و 30 دقیقه تا 21 و 30 دقیقه در تقاطع کارگر و فاطمی برای بازدید عموم دایر است.
در این نمایشگاه 40 شرکت کننده بزرگ انواع فرش های نفیس دستباف، تابلوفرش، گلیم، گبه، جاجیم و سایر دست بافت سنتی ایران را به معرض نمایش و فروش گذاشته اند.
تخفیف ویژه نمایشگاهی 5 تا 10 درصد با شرایط ویژه از جمله اقساط و چک کارمندی است.
اما در نمایشگاه فرشهای دست بافت و نفیس که از 20 اردیبهشت آغاز شده و تا 28 اردیبهشت ادامه دارد بافندگانی از اصفهان نا ئین ،کاشان ،قم ،بیرجند ،ایلام و کرمانشاه بافته های خود را به نمایش گذاشته اند.
قیمتهای فرش بین سه تا 120 میلیون تومان است که در زمان برگزاری نمایشگاه 10 درصد تخفیف دارد .
ایران هم اکنون با در اختیار داشتن 40 درصد از سهم صادرات فرش  دنیا توانسته از 800 میلیون مبادله فرش دست باف جهان در سال میلادی گذشته ، 330 میلیون دلار آنرا به خود اختصاص دهد هرچند مبادله فرش در بازارهای جهانی در سالهای قبل از 2014 تا دو نیم میلیارد دلار هم می رسید .
بعد از ایران هندوستان 30 درصد پاکستان 15 درصد ترکیه11 درصد از سهم صادرات جهانی فرش را در اختیار دارند و کشورهائی مانند نپال و افغانستان هم 3 درصد از سهم صادرات را به خود اختصاص داده اند.
آلمان مرکز توزیع فرش اروپا و آمریکاست و با شروع مذاکرات هسته ای اشتیاق برای خرید فرش دستباف بیش از گذشته شده است .
به خاطر نبود آمار واقعي ، حمايت بيمه اي نداريم
قطعا حمایت از بافندگان فرش دست بافت نقش مهمی را در تولید این هنر منحصر به فرد ایرانی در پی خواهد داشت اما طبق گفته قائم مقام وزیر صنعت ،معدن و تجارت آمار واقعی از بافندگان  وجود ندارد و لذا حمایت بیمه ای از آنها  نیز انجام نمی شود.
خسروتاج  می گوید: در گذشته پرداخت یارانه نقدی موجب کاهش بافندگان فرش  در روستاها و شهر های کوچک شده است
از طرفی دیگر مدیرعامل شرکت سهامی فرش ایران نیز می گوید: تولید فرش دستباف با افزایش روبه‌رو بوده است به طوری که در سال گذشته حداکثر بین 3 تا 5 و سه دهم میلیون متر مربع فرش دستباف تولید شد.
محمدرضا عابد، با اشاره به این که مواد اولیه و دستمزد مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر روی قیمت تمام شده فرش دستباف است، افزود: به علت تورم در چند سال اخیر قیمت مواد اولیه با افزایش روبه‌رو بوده که به دنبال آن دستمزد نیز افزایش یافته است.
هم اکنون طبق برخی آمارها  600 تا 700 هزار نفر به طور مستقیم در صنعت فرش دستباف اشتغال دارند که با احتساب شغل‌های جانبی این رقم به یک‌میلیون نفر می‌رسد.
البته شرایط اجتماعی نیز در این کاهش بی‌تاثیر نبوده و ساخت شهرک‌های صنعتی و اشتغال روستاییان در امور صنعتی مهم‌ترین بدنه اشتغال فرش را به سمت شغل‌های دیگر کشانده است.
مشکلات جهانی و نبود خریدهای بین‌المللی نیز در کاهش تولید و کاهش افراد شاغل در این صنعت موثر است به طوری که در دوره‌ای 5 تا 6 میلیون متر مربع تولید و حدود 2میلیون نفر شاغل در این حوزه وجود داشت.
باید اضافه کرد تنها برخی نخ‌های ابریشم و مواد رنگی از خارج کشور وارد می‌شود به همین دلیل وابستگی کمتری به خارج از کشور وجود دارد. از سوی دیگر با توجه به فضای رقابتی در بازارهای بین‌المللی روز به روز کیفیت فرش دستباف ایرانی افزایش پیدا کرده است. این درحالی است که ایران همواره سعی کرده کیفیت محصولات خود را در فرش‌های ریز بافت افزایش دهد چرا که امکان رقابت برای کشورهای رقیب کمتر وجود دارد.
به طور معمول نحوه توزیع تقاضا در بازارهای بین‌المللی و داخلی به نحوی بوده که طبق امار مرکز فرش ایران  80 درصد تقاضا در بازارهای بین‌المللی وجود داشته و 20 درصد بازار داخلی، اما با وجود تحریم‌های امریکا و رکود بازارهای اروپایی این نسبت به 60 درصد در بازارهای بین‌المللی و 40 درصد در بازار داخلی تغییر پیدا کرده است.
متاسفانه فرهنگ استفاده از فرش دستباف در حال کمرنگ شدن است و رقبایی نظیر فرش‌های ماشینی و کف پوش‌ها جایگزین صنعت فرش ایران شده‌اند. از این جهت صنعت فرش ایران نیازمند تبلیغات بیشتر است تا ضمن جذب بیشتر مردم به محصولات، سرمایه‌گذاران هم تمایل بیشتری به سرمایه‌گذاری داشته باشند.